W dniu 18 maja 2018 roku w Sądzie Okręgowym w Szczecinie odbyła się sesja naukowa dotycząca praktycznego stosowania Karty Praw Podstawowych. Konferencja została zorganizowana w związku z udziałem Oddziału Szczecińskiego SPP „Iustitia” w badaniach i panelach grantu „The Charter of Fundamental Rights of the EU in action”. W konferencji wzięli udział goście – sędziowie, prokuratorzy i adwokaci z Portugalii, Hiszpanii i Holandii, zaproszeni w ramach współpracy uniwersytetów w Coimbrze, Utrechcie, Barcelonie i Szczecinie.
Wśród gości był przewodniczący Europejskiej Unii Sędziów (EAJ) i zarazem wiceprzewodniczący Światowej Unii Sędziów (IAJ) – sędzia Jose Igreja Matos z Portugalii.
Uczestników przywitał Prezes Sądu Okręgowego w Szczecinie Maciej Strączyński. Koordynator projektu badawczego w Szczecinie prof. dr hab. Pasquale Policastro wskazał, że spotkanie ma być forum prezentacji i popularyzacji idei stosowania Karty w orzecznictwie sądów powszechnych w krajach Unii Europejskiej.
Uczestnicy przedstawiali swój wkład w badania grantu. Przedstawicielka Uniwersytetu w Coimbrze wskazała na doskonalenie metod stanowiących test odwoływania się do Karty Praw Podstawowych.
Sędzia Jose Igreja Matos przedstawił badania statystyczne dotyczące odwołań do Karty w praktykach prawniczych sędziów, prokuratorów i adwokatów. Wynika z nich zastosowanie postanowień Karty w zauważalnym procencie, jednak w sprawach o istotniejszym znaczeniu. Celem programu jest jednak szersze stosowanie postanowień dotyczących praw podstawowych w przestrzeni orzeczniczej krajów Unii, w szczególności wzmocnienie autorytetu prawa i wartości demokratycznych.
Prokurator Ana Alfonso z Portugalii przedstawiła doświadczenia w stosowaniu Karty na polu prawa karnego i penitencjarnego. Na tle jej postanowień wskazała przykład wątpliwości dotyczących dopuszczalności ekstradycji osób do krajów o niższym poziomie ochrony praw człowieka i zasad demokracji.
Adwokat David Querol przedstawił zagadnienie zastosowania Karty do prawa imigracyjnego.
Dyskusja dotyczyła natury Karty Praw Podstawowych i jej kwalifikacji poprzez pojęcia teorii prawa. Sędzia Grzegorz Szacoń postawił pytanie, czy w krajach skąd pochodzą uczestnicy dyskusji jest ona traktowana jak akt normatywny, czy jedynie jako zbiór deklaracji o najistotniejszych wartościach w prawie Unii Europejskiej.
Refleksje płynące z szerokiego spektrum głosów dyskutantów wskazywały przede wszystkim na jurydyczne rozumienie materii, jaką reguluje Karta Praw Podstawowych. Zauważono istotne tło interpretacyjne ustaw krajowych i prawa europejskiego, jakie daje uwzględnienie w wykładni deklaracji zawartych w Karcie Praw Podstawowych. Wskazano, że normy prawne nie mogą być stosowane bez uwzględnienia wartości, jakie Karta deklaruje.